Przejdź do zawartości

Fulgencio Batista

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fulgencio Batista
Ilustracja
Fulgencio Batista (1952)
Pełne imię i nazwisko

Fulgencio Batista y Zaldívar

Data i miejsce urodzenia

16 stycznia 1901
Banes

Data i miejsce śmierci

6 sierpnia 1973
Guadalmina

Prezydent Kuby
Okres

od 10 października 1940
do 10 października 1944

Przynależność polityczna

Demokratyczna Koalicja Socjalistyczna

Poprzednik

Federico Laredo Brú

Następca

Ramón Grau San Martín

Okres

od 10 marca 1952
do 1 stycznia 1959

Przynależność polityczna

Postępowa Partia Akcji

Poprzednik

Carlos Prío Socarrás

Następca

Anselmo Alliegro

Premier Kuby
Okres

od 10 marca 1952
do 4 kwietnia 1952

Przynależność polityczna

Postępowa Partia Akcji

Poprzednik

Óscar B. Gans

Następca

Andrés Domingo

Odznaczenia
Krzyż Wielki Klasy Specjalnej Orderu Zasługi RFN Order Orła Białego (1921–1990) Krzyż Wielki Zasługi Wojskowej z Odznaką Białą (Hiszpania) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch) Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Łańcuch Orderu Zasługi (Chile)

Fulgencio Batista y Zaldívar (ur. 16 stycznia 1901 w Banes, zm. 6 sierpnia 1973 w Guadalminie) – kubański polityk, pułkownik, faktyczny przywódca Kuby w latach 1933–1944 (prezydent w latach 1940–1944) i dyktator w latach 1952–1959[1], obalony w wyniku rewolucji kubańskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy raz u władzy

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie ubogich rolników w 1901 roku. W 1921 roku wstąpił do kubańskiej armii. Dosłużył się stopnia sierżanta. We wrześniu 1933 roku zorganizował i przeprowadził wojskowy przewrót tzw. rewoltę sierżantów. Zamach stanu przyczynił się do obalenia reżimu Gerardo Machado i powołaniu rządu Carlosa de Céspedesa[1]. Batista nie zdecydował się na objęcie oficjalnej władzy w państwie, obejmując funkcję dowódcy armii i formalne rządy powierzając cywilnym prezydentom. De facto władza należała do niego. Próbował zorganizować państwo korporacyjne w stylu faszystowskim, jednak w 1937 prawdopodobnie pod wpływem amerykańskiej opinii publicznej, zgodził się na działalność innych partii politycznych[2]. W 1940 roku objął osobiście urząd prezydenta, który sprawował do 1944 roku jako polityk Demokratycznej Koalicji Socjalistycznej (CSD). Podczas swoich rządów zyskał sobie poparcie armii, policji i urzędników, ponieważ podniósł pensje urzędników, tolerował korupcję i nepotyzm w kraju[3]. Sam zgromadził podczas swoich rządów ogromną fortunę, szacowaną na 300 mln dolarów[3].

W 1944 w wyborach prezydenckich poparł Carlosa Saladrigasa z CSD, który przegrał jednak z odwiecznym rywalem Batisty – kandydatem Kubańskiej Partii Rewolucyjnej (Autentycznej) Ramónem Grau San Martínem[4]. Batista opuścił kraj i udał się na emigrację na Florydę w Stanach Zjednoczonych.

Dyktator Kuby

[edytuj | edytuj kod]

W 1952 roku wrócił na Kubę i 10 marca dokonał bezkrwawego zamachu stanu, usuwając ze stanowiska wybranego w wolnych wyborach prezydenta Carlosa Prío Socarrása i ogłaszając się po raz drugi prezydentem[5]. Dwa lata później przeprowadził wybory, które zapewniły mu sprawowanie urzędu na dalsze cztery lata. W 1958 roku wygrał wybory drogą wyborczych fałszerstw.

Podczas rządów Batisty zawieszone zostały swobody obywatelskie. Rządził w sojuszu z najbogatszymi plantatorami[6]. W okresie jego rządów gwałtownie wzrosły nierówności ekonomiczne w kraju[6]. Współpracował z amerykańską mafią, która kontrolowała handel narkotykami, hazard i prostytucję w Hawanie[6]. Stany Zjednoczone popierały Batistę ze względu na jego antykomunizm[6]. Amerykańskie firmy mocno inwestowały na Kubie, posiadały około 40% przemysłu cukrowego, 10% kopalń, 80% firm użyteczności publicznej[6]. Batista mordował, więził i prześladował swoich rywali politycznych[6]. Wyprowadzał też środki publiczne na własne konto, podczas rządów wzbogacił się o 40 mln dolarów[6]. Wszystko to sprawiło, że stał się niezwykle niepopularny na Kubie zwłaszcza wśród biednych i w klasie średniej[6].

Od 1952 roku wielu Kubańczyków protestowało przeciwko rządom Batisty. Zaraz po przewrocie studenci zorganizowali protesty przeciwko Batiście[7]. Liderem protestów stał się wykładowca akademicki Rafael García Bárcena, został jednak szybko aresztowany[7]. Spośród wielu grup opozycyjnych wobec rządów Batisty najmocniejszą pozycję uzyskało ugrupowanie skupione dookoła Fidela Castro[7].

Rządy skorumpowanej i represyjnej dyktatury Batisty obaliła rewolucja na czele której stanął Fidel Castro[2]. 1 stycznia 1959 roku opuścił Kubę i udał się na emigrację. Początkowo trafił na Dominikanę, a następnie osiadł w Portugalii[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Fulgencio Batista, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
  2. a b Palmer 1998 ↓, s. 43.
  3. a b Martínez 2016 ↓, s. 20.
  4. Manuel Márquez-Sterling: Cuba 1952-1959: The True Story of Castro’s Rise to Power. Wintergreen: Kleiopatria Digital Press, 2009, s. 134.
  5. Martínez 2016 ↓, s. 15.
  6. a b c d e f g h James Stuart: Historical dictionary of the 1950s. Westport, Conn.: 2000, s. 67-69. ISBN 0-313-30619-2.
  7. a b c Martínez 2016 ↓, s. 21.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Luis Martínez: Revolutionary Cuba: a history. Gainesville, FL: University Press of Florida, 2016. ISBN 978-0-8130-4995-3. (ang.).
  • Alan Palmer: Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1998. ISBN 83-85852-28-X.